نقش شاه همدان در گسترش علوم اسلامی و زبان فارسی در کشمیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سرینگر، کشمیر.

چکیده

میر سید علی همدانی بن سید شهاب‌الدین (۷۱۴-۷۸۶ هـ) یکی از بزرگ‌ترین و مؤثرترین بانیان اسلام و زبان و ادبیات فارسی در کشمیر بوده است. وی با اهداف بلند خویش که وعظ و مبلّغ بود، به برخی از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی سفر کرد و در این راه نه‌تنها تمام سختی‌ها را به جان خرید؛ بلکه در مسیر بارور کردن آن هدف‌های عالی خود، از هیچ تلاشی فروگذاری نکرد. او برای نخستین بار در سال 744 هجری به کشمیر سفر کرد و فعالیت خود را در این منطقه به‌عنوان مبلّغ و مروّج اسلام شروع کرد و به این دلیل نیز شهرت فراوانی یافت. وی به دلیل سفرهایی متعدّدی که به کشمیر برای تبلیغ دین مبین اسلام و نیز ارشاد مریدان داشت، توانست نفوذ و تأثیر فراوانی را در این شهر به دست آورد. به‌واسطۀ این نوع مجالس وعظ و خطابه درراه تربیت شاگردانش، به لقب‌هایی چون امیرکبیر، علی ‌ثانی و شاه همدان شهرت یافت؛ و این شهرت چنان بود که پس از قرن‌ها، هنوز کتاب‌ها و سخنرانی‌های مجالس وعظشان نزد اهالی کشمیر مورداحترام است. علاوه بر تبلیغ اسلام، سیّد مذکور، بانی و مروّج زبان فارسی و تمدّن و فرهنگ‌های ایرانی در این قلمرو و شبه‌قاره است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Hamadan King in Expanding Islamic Sciences and Persian Language

نویسنده [English]

  • Jahangir Eqbal
Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Sringer University, Kashmir.
چکیده [English]

Mir Sayyid Ali Hamadani Inb Shahab Aldin (1314–1384 CE) was one of the most influential founders of Islam and Persian Literature in Kashmir. He travelled to several Islamic and non-Islamic nations as a preacher and a missionary with high ambitions and not only embraced all the perils along the way, but also did what it took to believe his grand goals. He travelled to Kashmir in 1362 CE and initiated his work by preaching and propagating Islam and became well known in the region. He was able to receive significant influence through numerous journeys to Kashmir for preaching the religion of Islam as well as guiding his disciples. He was labeled with titles such as: “the Great Commander”, “second Ali” and “King of Hamadan” due to his preaching convections for training his students; his fame was so much that people of Kashmir still revere his books and speeches in their convections after centuries. In addition to propagating Islam, the mentioned Sayyed is considered as the founder and preacher of Persian language and Iranian culture and civilization in this territory and peninsula.         

کلیدواژه‌ها [English]

  • King of Hamadan
  • Islamic Sciences
  • Persian Language
  • Propagation of Religion
  • Establishment of schools
  • Kashmir
  1. کتاب‌شناسی

    1. بدخشی، بابا حیدر (بی‌تا)، منقبت الجواهر، نسخۀ خطی کتاب‌خانۀ مخطوطات، دانشگاه کشمیر سریناگر، شمارۀ 596. ورق ۷۵ الف.
    2. بدخشی، نورالدین جعفر (1374)، خلاصه المناقب (در مناقب میر سید علی همدانی)، مصحح سیده اشرف ظفر، اسلام‌آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
    3. بهارستان شاهی (1039)، کتابخانۀ مخطوطات دانشگاه کشمیر. نسخۀ خطی شمارۀ ۶۹۱. ورق ۱۳.
    4. دیده مری، خواجه محمد اعظم (1355) واقعات کشمیر، چاپ سریناگر.
    5. نیازمند، محمد‌صدیق (2001)، تأثیر زبان فارسی در زبان کشمیری. نشریۀ گروه فارسی دانشگاه فارسی کشمیر، شمارۀ ۱۸۰.
    6. کویهامی، پیر غلامحسین (1961). تاریخ حَسَن، چاپ سرینگر.
    7. لاهوری، اقبال (1389). کلیات اقبال لاهوری، به کوشش اکبر بهداروند. انتشارات زوار، چاپ چهارم، تهران.
    8. مسکین، محی‌الدین (بی‌تا) تاریخ کبیر، چاپ امرتسر.