زن و جدال رمانتیسم و رئالیسم در رمان «چشم‌هایش» بزرگ علوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

زنان همواره از گذشته­های دور تاکنون نقش­ها و تأثیرات متفاوتی در جامعه و ادبیات داشته­اند. تأثیراتی که گاه مثبت و گاه منفی بودند. «چشم­هایش» بزرگ علوی داستانی سیاسی-عاشقانه است. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به بیان جلوه­های زن در این اثر می‌پردازد. «چشم­هایش» جلوه­گر قربانی شدن عشق به‌پای فعالیت­های سیاسی و بیانگر جایگاه زن در جامعۀ رضاشاه است. این مقاله به این نتیجه رسیده است که زنان، تنها ابزاری برای مردان هستند. در این اثر، شخصیت اصلی یک زن است. زنی که از سویی، درگیر مسائل عشقی خود یعنی عشق به استاد ماکان است و از دیگر سوی، دغدغۀ مسائل سیاسی-اجتماعی دارد. زن در این داستان سمبل زیبایی، فریبندگی، بدبختی و شجاعت است. زنی ناامید و ستم‌کشیده است، زنی که در تضادی بین پاکی و ناپاکی است. زن‌ستیزی در این اثر بازتاب دورانی است که شاعر در پی آن است تا آن را متحول کند، دورانی که مردسالاری بر آن حاکم است. زن‌ستیزی در این جامعه ناهنجاری عمومی محسوب می‌شود. زنان در سایۀ مردان حضور دارند. زنان در این اثر با تأثیرپذیری از غرب، آزادی­های نسبی هرچند ظاهری کسب می‌کنند. این پژوهش به این نتیجه رسیده است که «چشم‌هایش» بزرگ علوی رئالیستی است که در آن رمانتیک ادغام یافته است و بازتابی است از دوران زندگی شاعر که با عشق و مسائل اجتماعی و سیاسی آمیخته است باعث ایجاد اثری فاخر شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Woman and Challenges of Romanticism and Realism in Bozorg Alavi’s Novel ‘Her Eyes’

نویسنده [English]

  • saideh khademi
Graduate of Persian Language and Literature, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

Woman have always had various roles and impacts on the society and literature throughout history; influences that were both positive and negative from time to time. ‘Her Eyes’ by Bozorg Alavi is a political-romantic story. This study intends to investigate women’s features in this book through a descriptive-analytical approach. ‘Her Eyes’ depicts sacrifice of love to political pursuits and represents women’s position in Reza Shah’s society. According to this article, women are nothing but tools for men. In this book, the main character is a woman who is engaged in her romantic affairs that is to love Master Makan on the one hand, and has sociopolitical issues on the other. Woman is a symbol of beauty, seduction, misery and courage; one who is hopeless and oppressed; one who is between innocence and guilt. Misogyny in this story is a reflection of an era in which the writer intends to transform; an era in which patriarchy rules. Misogyny is considered a public disorder in this society; women exist in the shadow of men. In this book, women attain a relative superficial freedom through influences from the West. The results show that ‘Her Eyes’ by Bozorg Alavi is a realistic work to which romanticism is intermingled and it reflects the writer’s lifetime that is amalgamated with love and social-political issues that has led to creating a celebrated work.     

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bozorg Alavi
  • Her Eyes
  • Woman
  • Misogyny
  1. کتابشناسی

    1. اعزازی، شهلا (1380)، خشونت خانگی، تهران: سالی.
    2. الشکری، فدوی (1386)، واقع­گرایی در ادبیات داستانی معاصر، تهران: نگاه.
    3. تسلیمی، علی (1388)، گزاره­هایی در ادبیات معاصر ایران (داستان)، چاپ دوم، تهران: کتاب آمه.
    4. ............، ......... (1390)، نقد ادبی، چاپ دوم، تهران: کتاب آمه.
    5. 5. ستاری، جلال (1375)، سیمای زن در فرهنگ ایرانی (جامعه‌شناختی)، تهران: مرکز.
    6. علوی، بزرگ (1387)، چشم­هایش، چاپ نهم، تهران: نگاه.
    7. ...........، .......... (1386)، تاریخ و تحولات ادبیات معاصر فارسی، چاپ اول، ترجمه سعید فیروزآبادی، تهران: جامی.
    8. ...........، ........ (1399)،چشم­هایش، تهران: چاپ سی ‌و‌ چهارم، نگاه.
    9. فقهی زاده، عبدالهادی (1378)، نقش و جایگاه زن در حقوق اسلامی، آیت‌الله سید محمدحسین فضل‌الله، چاپ اول، تهران: میزان.
    10. 10. میرصادقی، جمال (1382)، داستان­نویس­های نام آورمعاصر ایران، تهران: اشاره.
    11. یزدانی، زینب (1378)، زن در شعر فارسی، تهران: فردوس.