نقش و کارکرد داستانی قهرمانان، شریران و یاریگران در حکایت‌های هزار و یک ‌شب بر اساس نظریه پراپ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. تهران، ایران .

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

5/jshd.2020.230724.1039

چکیده

در این مقاله نقش و کارکرد داستانی قهرمانان و شریران در قصّه‌های عامیانه با توجّه به حکایت‌های هزار و یک ‌شب و بر اساس نظریۀ پراپ مورد بررسی قرار گرفته است و هم​چنین به دسته بندی یا الگو قراردادن قهرمانان و شریران و تحلیل و تبیین نقش و کارکرد داستانی قهرمانان و شریران در حکایت‌های مذکور پرداخته شده است.هزار و یک شب کتابی است سرگرم‌کننده که ریشه در ادبیات هندی و ایرانی دارد. این کتاب در حدود قرن دهم هجری در مصر تدوین کامل یافته و در دورۀ قاجاریه توسط عبداللّطیف طسوجی تبریزی به فارسی برگردانیده شده است و از آن‌جایی‌که در قصّه‌های عامیانه ساختار متن در جهت نوعی تقابل بین قهرمان و شریر هویّت پیدا می‌کند و نقش قهرمانان در قصّه‌ها سرکوبی شخصیّت‌های شریر و جادوگران است و نقش شریران در قصّه‌ها به‌هم زدن آرامش خانوادۀ خوشبخت و ایجاد یک نوع خراب‌کاری است، بر این اساس نقش و کارکرد داستانی قهرمانان و شریران در حکایت‌های هزار و یک شب توصیف و تحلیل شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Narrative Role and Performance of Heroes, Villains and Helpers in One Thousand and One Nights According to Propp Theory

نویسندگان [English]

  • zeinab sarmadi 1
  • torab jangi ghahreman 2
1 PHD student of Persian Language and Literature-Islamic Azad University- Tehran-Central Branch- Tehran- Iran
2 Associate Professor of Persian Language and Literature- Islamic Azad University- Tehran-Central Branch- Tehran- Iran
چکیده [English]

    This study investigates the narrative role and performance of heroes and villains in common tales of One Thousand and One Nights according to Propp Theory. In addition, it categorizes and symbolizes heroes and villains and analyzes and defines the narrative role and performance of heroes and villains in the aforementioned stories. One Thousand and One Nights is an entertaining book that is rooted in Indian and Iranian literature. The book was entirely written approximately in tenth century AH in Egypt and Abod al-latif Tasouji Tabrizi translated it to Persian in Qajar period. The common tales in the book represent a sort of opposition between heroes and villains. In fact, the role of the heroes is to oppress the villains and wizards. Conversely, the role of the villains in the tales is to disturb a happy family and to establish vandalism. Narrative role and performance of the heroes and villains in One Thousand and One Nights are described and analyzed according to this end. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • narrative role and performance
  • heroes and villains
  • One Thousand and One Nights

کتابشناسی

1- احمدی، بابک، (1393)، ساختار و تأویل متن، چاپ هفدهم، تهران: نشر مرکز.
2- پراپ، ولادیمیر، (1392)، ریخت شناسی قصه‌های پریان، ترجمۀ فریدون به دره‌ای، چاپ سوّم، تهران: توس.
3- تسوجی تبریزی، عبداللطیف، (1390)، هزار و یک شب، ترجمۀ محمدرضا مرعشی پور، جلد اول، چاپ اوّل، تهران: نیلوفر.
4- حکمت، علی اصغر، (1315)، هزار و یک شب، چاپ اوّل، تهران: کلاله خاور.
5- خدیش، پگاه، (1391)، ریخت شناسی افسانه‌های جادویی ایران، چاپ دوّم، تهران: علمی و فرهنگی.
6- ستاری، جلال، (1368)، افسون شهرزاد، چاپ اوّل، تهران: توس.
7- مهندس پور، فرهاد، (1390)، زنانگی و روایت‌گری در هزار و یک شب، چاپ اوّل، تهران: نی.
8- میرصادقی، جمال، (1390)، ادبیات داستانی، چاپ ششم، تهران: سخن.
9- یونسی، ابراهیم، (1392)، هنر داستان نویسی، چاپ یازدهم، تهران: نگاه.