گرشاسب در «روایت پهلوی» و دیگر متون زبان پهلوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی بخش زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه سلمان فارسی، کازرون، ایران.

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه سلمان فارسی، کازرون، ایران

3 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه سلمان فارسی، کازرون، ایران

5/jshd.2020.109669

چکیده

در این مقاله به روایات و مباحثی که در متون پهلوی دربارۀ گرشاسب آمده است می‌پردازیم. در متون پهلوی، نابودی ضحاک به دست گرشاسب صورت می‌گیرد. این پژوهش، به بررسی گرشاسب پهلوان حماسی گرشاسب­نامه در روایت پهلوی و دیگر متون زبان پهلوی می‌پردازد. در فصل هشتم روایت پهلوی، سخن از ظهور موعودان زردشتی است که هرکدام به فاصلة هزار سال و طبق عقیدة مزدیسنان، پس از هزار و پانصد سال ظهور می­کنند. یکی از این موعودان «هوشیدر»  از فرزندان زردشت است. پس از این‌که هوشیدر عدالت، راستی و پاکی را در زمین برقرار کرد، اهریمن با آفرینش دیو «ملکوسان» که باران بر می‌انگیزد، جهان را زیر سلطه خواهد برد و بر راستی چیره خواهد شد. در روایت پهلوی که متنی بازمانده به زبان فارسی میانه است، اَعمال گرشاسب از زبان خود وی، برشمرده شده و تقریباً مانند داستانی است و عنوان آن «داستان روان گرشاسب» می‌باشد. در متن‌های پهلوی از روان گرشاسب گناهکار به سبب آزردن آتش بازخواست می‌شود و با میانجی‌گری زردشت بخشوده می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Garshasb in “Pahlavi Narrative” and other Pahlavi texts

نویسندگان [English]

  • Farhad Barati 1
  • gholamreza ghorbanimoghaddam 2
  • Ali Azizi 3
1 Persian Literature faculty member- Salman Farsi University- Kazerun- Iran
2 Persian Literature PHD student- Salman Farsi University- Kazerun- Iran
3 Persian Literature MA graduate- Salman Farsi University- Kazerun- Iran
چکیده [English]

In this study, we will discuss narratives and discussions regarding Garshasb in Pahlavi texts. In Pahlavi texts, Zahhak’s demise is caused by Garshasb. This study will consider Garshasp, the epic champion of Garshasbnameh in Pahlavi Narrative and other Pahlavi texts. In Pahlavi Narrative chapter eight, Zoroastrian Saviors are talked about in which each would appear every one thousand years and according to Mazdistan, every one thousand and five hundred years. One of these saviors is Houshidar, Zarathustra’s child. After Houshidar settled justice, honesty and good deeds, Satan would dominate the world by creating Demon (Moloksan) that brings rain. In Pahlavi Narrative that is a remnant of middle Persain language, Garshasb’s deeds are narrated by himself and it is almost similar to a tale and its title is “Garsahb’s Soul Story”. In Pahlavi texts, Garshasb’s soul is questioned to have annoyed fire and he is later forgiven by Zarathustra’s mediation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Garshasb
  • Epic
  • Pahlavi Narrative
  • Pahlavi Texts

کتابشناسی

1- دوست‌خواه، جلیل، (1389)، اوستا، نامه مینوی آیین زردشت، از گزارش ابراهیم پور داوود، چاپ پانزدهم، تهران: مروارید.
2- روایت پهلوی،(1367)، مؤلف نامعلوم، ترجمۀ مهشید میرفخرایی، چاپ اول، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
3- کریستین سن، آرتور، (1367)، کیانیان، ترجمۀ ذبیح الله صفا، چاپ اول، تهران: علمی و فرهنگی.
4- معین، محمّد، (1326)، مزدیسنا و ادب پارسی، چاپ اول، تهران: دانشگاه تهران.
5- مینوی خرد، (1364)، به کوشش و تصحیح احمد تفضلی، چاپ دوم، تهران: توس.
6- نولدکه، تئودور، (1372)، حماسة ملّی ایران، ترجمۀ بزرگ علوی، چاپ چهارم، تهران: آثار.