بررسی تطبیقی اضافت و انواع آن در زبان عربی و فارسی دری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار (پوهندوی)، گروه زبان عربی، دانشگاه بدخشان، افغانستان (نویسنده مسئول).

2 استادیار (پوهنیار) گروه زبان و ادبیات فارسی دری دانشگاه بدخشان افغانستان

3 دانشیار(پوهندوی) گروه زبان عربی، دانشگاه بدخشان، افغانستان.

10.22034/jmzf.2023.172161

چکیده

اضافت، اسناد یک اسم به اسم دیگر یا یک جمله به جمله‌ای دیگر را جهت مقاصدی چون تعریف، تمجید، تخفیف و توضیح‌های گوناگون که نیاز به واژۀ مضاف دارد، گویند. در ترکیب اضافی، اسم دوم متمم اسم اول بوده و بر اساس نیاز واژۀ اول، نوع و کارکرد آن مشخص می‌شود و در زبان فارسی با عنوان کلی «متمم» آمده است. ترکیب اضافی کارکردهای بسیار مهمی در زبان دارد؛ به‌گونه‌ای که در درک و فهم معنا بسیار مؤثر است. این پژوهش  به روش  تحلیلی ـ توصیفی به بررسی انواع ترکیب‌های اضافی در زبان عربی و فارسی پرداخته و به این نتیجه رسیده است که ترکیب‌های اضافی در هر دو زبان با همۀ تفاوت‌هایی که ازنظر تعریف و مصداق دارند، در بسیاری از جنبه‌ها باهم اشتراک و کارکردی مشابه دارند؛ همچنین این پژوهش واضح ساخت که در برخی موارد از مباحث نظری، اضافت در فارسی متأثّر از زبان عربی بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparative study of addition and its types in Dari Persian and Arabic Language

نویسندگان [English]

  • Seyed Azimollah esmati 1
  • Javid Miriyan 2
  • Jarollah Behrouz 3
1 Associate Professor, Department of Arabic Language, Badakhshan University, Afghanistan (corresponding author)
2 Assistant Professor of Dari Persian Language and Literature Department, Badakhshan University, Afghanistan
3 Associate Professor, Department of Arabic Language, Badakhshan University, Afghanistan.Jarollah
چکیده [English]

Addition, the documents of one noun to another noun or one sentence to another sentence are said for purposes such as definition, praise, reduction, and various explanations that require the addition word. In addition, the second noun is the complement of the first noun, and its type and function are determined based on the need of the first word, and in Persian language, it is called "complement". Addition has very important functions in language; in a way that is very effective in understanding the meaning. This research has investigated the types of additional compounds in Arabic and Persian by analytical-descriptive method and has come to the conclusion that additional compounds in both languages, with all the differences in terms of definition and examples, have a commonality and similar function in many aspects. Also, this research made it clear that in some cases of theoretical topics, addition in Persian has been influenced by Arabic language.

کلیدواژه‌ها [English]

  • addition
  • types of addition
  • grammar
  • Arabic language
  • Dari Persian language

مراجع

  1. کتاب‌شناسی

    کتاب‌ها

    1. انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن (1367)، دستورزبان فارسی 2، چاپ دوم، تهران: فاطمی.
    2. انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن (1385)، دستورزبان فارسی 1، چاپ اول، تهران: فاطمی.
    3. خواجه شمس‌الدین محمد (1367)، دیوان، چاپ اول، تهران: اساطیر.
    4. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1382)، گزیدۀ غزلیات شمس، چاپ شانزدهم، تهران: حبیبی.
    5. جلال‌‌الدین محمد (1388)، کلیات شمس تبریزی، چاپ اول، تهران: شب‌تاب.
    6. الشّرتونی، رشید (1424)، مبادی العربیة فی الصرف والنحو. الجزء الرّابع. قم: دار العلم.
    7. سعدی، مصلح‌الدین (1380)، غزلیات، تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: فکرروز.
    8. پنج استاد (1368)، دستور زبان فارسی، چاپ ششم، تهران: اشراقی.
    9. خیامپور، عبدالرسول (1392)، دستور زبان فارسی، چاپ شانزدهم، تبریز: ستوده.
    10. دقر، عبدالغنی (1381)، معجم النحو، ترجمۀ فاطمه مدرسی، چاپ اول، ارمیه: دانشگاه ارومیه.
    11. ناتل خانلری، پرویز (1368)، دستور زبان فارسی، چاپ نهم، تهران: توس.
    12. الهاشمی، احمد (1385)، جواهر البلاغه، شرح و ترجمه حسن عرفان، جلد دوم، چاپ ششم، قم: بلاغت.
    13. السامرائی، فاضل صالح (2000م)، معانی النحو، عمان: دارالفکر.
    14. فرشیدورد، دکتر خسرو (1382)، دستور مفصل امروز، تهران: سخن.
    15. سلطانی گرد فرامرزی، علی (1376) ، از کلمه تا کلام، چاپ ششم، تهران: مبتکران.
    16. جرجانی، محمّد السید الشریف (بی‌تا)، معجم التعریفات، تحقیق محمد صدّیق المنشاوی، القاهره: دار الفضیلة.
    17. ابن یعیش النحوی، موفق الدّین یعیش ابن علی (بی‌تا)، شرح المفصل، الجزء الثّانی، بی‌جا: إدارة الطباعة المنیریة.
    18. ابنهشام، جمالالدین ابو محمد عبدلله ابن یوسف (٢٠٠١)، شرح شذور الذهب فی معرفة کلام العرب، الطبعة الأولی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    19. الأنصاری، ابن هشام (2007م)، اوضح المسالک، بیروت: دار الفاروق.
    20. نهر، هادی (2008)، النحو التطبیقی وفقا لمقررات النحو العربی فی المعاهدات و الجامعات العربیة، عمان ـ الأردن: جدار للکتاب العالمی، عالم الکتب الحدیث.
    21. الجزائری، السید حمید (1391ش)، النحو الجامع، قم: مرکز المصطفی العالمی للترجمه والنشر.
    22. ابن عقیل، بهاءالدین عبدالله ( ١٩٨٠ )، شرح ابن عقیل، تحقیق محمد محیی‌الدّین عبدالحمید، الجزء الأوّل، الطبعة العشرون، القاهرة: دار التراث.
    23. الزمخشری، أبی القاسم محمود بن عمر ( 1993)، المفصل فی صنعة الإعراب، تحقیق علی بوملحم، بیروت: دار و مکتبة الهلال.
    24. عطار، محمد بن ابراهیم (1399)، منطق‌الطیر، مقدمه و تصحیح و تعلیقات، محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
    25. فقیهی، علی‌اصغر (1349)، دستور زبان فارسی، چاپ دوم، قم: اسماعیلین.
    26. ابراهیم‌بن‌بزرگمهر، عراقی (1396)، گزیدۀ آثار شیخ فخرالدین عراقی، چاپ پنجم، تهران: قدیانی.

    مقاله

    1. رضویان، حسین؛ بهرامی ‌خورشید، سحر؛ کاوسی تاجکوه، صدیقه (1397)، «اضافت ملکی در زبان فارسی: تحلیلی از منظر دستور ساخت»، پژوهش‌های زبان‌شناسی، بهار و تابستان 1397، شمارۀ 18، صص 83 ـ 98.
مطالعات زبان فارسی
دوره 5، شماره 12
اسفند 1401
صفحه 105-119

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 14 خرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 20 اردیبهشت 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار