TY - JOUR ID - 99698 TI - بررسی تقابل‌های اجتماعی در برخی اشعار حافظ JO - مطالعات زبان فارسی JA - JMZF LA - fa SN - 2645-3894 AU - خیالی خطیبی, احمد AD - گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران مرکزی Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 2 IS - 4 SP - 107 EP - 122 KW - حافظ KW - غزلیات KW - جامعه شناسی KW - رفتارها KW - تقابل‌ها KW - کوزر DO - 4/jshd.2019.99698 N2 - ادبیات نیز مانند هر پدیده­ای برای طراوت، شادابی و کارآیی باید با دانش‌های روز بررسی و تجزیه و تحلیل شود که یکی از آنها موضوع تطبیقی آثار ادبی با دیگر علوم است. در روانشناسی و جامعه‌شناسی مبحثی تحت عنوان تقابل‌های اجتماعی و تحلیل رفتار متقابل است که نسبت به گذشتگان می‌توان در آثارشان این موضوعات را بررسی کرد و «لوئیس آلفرد کوزر» در کتاب خود «نظریۀ تقابل اجتماعی» رفتار و کردار انسان‌ها و گروه‌ها و احزاب را در شانزده نظریه بررسی کرده است. «ون جونز» و «یان استوارت» در اثر خودشان «تحلیل رفتار متقابل» این موضوع را تجزیه و تحلیل نموده‌اند. در این مقاله برخی غزلیات حافظ، با توجه به مسئلۀ تقابل رفتارهای اجتماعی و رفتار متقابل، از نظر درون­مایه و محتوا و مضمون آنها تجزیه و تحلیل شده‌اند و بویژه با در نظر گرفتن شانزده نظریۀ «کوزر» از جامعه­شناسان بزرگ معاصر، در پی آن هستیم که تا حدودی رفتارهای متقابل حافظ را در لایه‌های درونی غزلیات او نمایان سازیم؛ هر چند به طور کلی و عام غزلیات مذکور بیشتر به رفتارهای متقابل عاشق و معشوق یا مرید و مراد و محب و محبوب ختم می‌شود، اما امروزه این کلی‌گویی از نظر نقد ادبی چندان مقبول نیست. UR - https://www.jmzf.ir/article_99698.html L1 - https://www.jmzf.ir/article_99698_d7098832c098f5c0ef0b909d6c28261d.pdf ER -