%0 Journal Article %T مدرنیسم و نوشتار زنانه (بررسی هویت زن در رمان مدرنیستی «شازده احتجاب» اثر هوشنگ گلشیری) %J مطالعات زبان فارسی %I دکتر فتانه قملاقی %Z 2645-3894 %A اشرافی, منصوره %A شاه‌بدیع‌زاده, محمد %A اشرف‌زاده, رضا %D 2022 %\ 10/23/2022 %V 5 %N 11 %P 41-56 %! مدرنیسم و نوشتار زنانه (بررسی هویت زن در رمان مدرنیستی «شازده احتجاب» اثر هوشنگ گلشیری) %K مدرنیسم %K نوشتار زنانه %K شخصیت‌پردازی %K هوشنگ گلشیری %K شازده احتجاب %R 10.22034/jmzf.2022.341693.1116 %X در ادبیات معاصر، «زبان و نوشتار زنانه» و «مدرنیسم» معانی مرتبطی دارند. قاعده‌گریزی، ذهنیت‌ ـ مبنایی، تک‌گویی‌های درونی و وضعیت روا‌ن‌رنجورانۀ زبان، به‌منزلۀ ویژگی‌های نوشتار زنانه مطرح می‌شوند که عناصر و تمهیدات داستان‌های مدرن هم هستند. مدرنیسم در ادبیات را می‌توان پی‌آمدِ گرایش به دموکراسی و چندصدایی‌ای دانست که در قرن بیستم، زمانۀ گسست از سنت‌ها و فروپاشی قراردادها، به مسائل جدی بشر مبدل شده بود. نظریۀ نوشتار زنانه‌ هم الگوی پیشنهادی کسانی بود که در تلاش بودند تا با نحوگریزی و گسیختگی در زبان، ساختارهای شکل‌گرفتۀ مقوّ‌ِمِ مردسالاری را برهم زنند. بنابراین هر دو مجال می‌دهند به وجود چندصدایی، تکثرگرایی و دموکراسی. کوشش این پژوهش بر این است تا نظری نو بر رمان شازده احتجاب بیفکند و جزئیات داستانی تازه‌ای در آن‌ بیابد، به‌طوری‌که ابتدا با تبیین عناصر رمان مذکور، مدرنیستی بودنِ ماهیت آن توجیه گردد و سپس با تحلیل شخصیت‌پردازیِ زنان داستان، افعال‌ آن‌ها مورد کاوش قرار گیرد تا میزان استقلال‌مندی یا تحت سیطره‌بودگی‌شان، سنتی یا مدرن‌‌ بودنشان، در نسبت با ساختار مدرن داستان، مورد بررسی قرار گیرد. نتیجه حاصل از پژوهش نشان داد که گلشیری در این رمان با استفاده از شیوه‌های مدرن داستان‌پردازی، انسجامی متناسب با ویژگی‌های مدرنِ شخصیت‌ زن کنش‌مند و سلطه‌ناپذیر داستان‌ خود آفریده است. تمهیدات داستانی او خواننده را به خوانشی همسو با مختصات نوشتار زنانه راه می‌برند که در آن مرد از سالاریِ محتوم در متن عزل می‌گردد و بستری مناسب فراهم می‌آید برای شخصیت‌ زنی همچون فخرالنسا تا با هویت قائم‌به‌ذات و کنش‌های قاعده‌گریز و آزادی‌طلبانۀ خود، سیطرۀ تبعیض و قیمومیت را به چالش بگیرند. %U https://www.jmzf.ir/article_163413_4fbbc103c7827b946da82cc20d71b963.pdf