زهد در اشعار ابوالعتاهیه و عطار نیشابوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ا"زاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار، ایران

2 فارغ التحصیل رشته ادبیات عربی در مقطع کارشناسی ارشد، داتنشگاه آزاد اسلامی

چکیده

مقاله حاضر به بحث پیرامون «مفهوم زهد در اشعار ابوالعتاهیه و عطار نیشابوری» می پردازد. ابوالعتاهیه از برجسته ترین شاعران منحصر به فرد عرب در زمینه زهد است، وی نقش مهمی در تکوین زهدیات فارسی دارد. در ادبیات فارسی نیز عطار نیشابوری از شاخص ترین چهره های زهد و عرفان است که در سراسر دیوان او مفهوم زهد موج می زند. این مقاله بر اساس شیوه توصیفی –تحلیلی قصد دارد تا پس از اشاره مختصری به زیست نامه های این دو شاعر علل گرایش به زهد و میزان تأثیر و تأثر احتمالی آنان را از یکدیگر مورد بررسی قرار داده و وجوه مشابهت ومغایرت مفاهیم و موضوعات زهدی این دو شاعر و نیز تقریب اندیشه های اسلامی و سبک و اسلوب این دو را مورد بررسی تطبیقی قرار دهد. تأثیر فرهنگ اسلامی به ویژه قرآن و حدیث هم در محتوا و هم در صور بلاغی زهدیات این دو شاعر نمود بارزی دارد. زهدیات ابوالعتاهیه حاوی درون مایه های دینی خاصی است که بر شعر زهد فارسی تأثیری شگرف داشته است. این درون مایه های دینی عمدتاً ناظر به مرگ و ظلم و دگرگونی روزگار و رنج های فردی و اجتماعی و دنیا طلبی هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ascetic in the poems of Abou Al-Atahiyeh and Attar Neyshaburi

نویسندگان [English]

  • leila ghasemi haji abadi 1
  • shahzad gheaitasi 2
1 Department of Arabic literature. garmsar branch Islamic Azad university garmsar Iran
2 graduated in Arabic literature, garmsar, Iran
چکیده [English]

microangiopatheic the discussion on "concept of piety in poems and private brothel Attar" deals.
private brothel of the most prominent poets unique Arab piety in the field.
He played a major role in developing Persian. In Persian literature attar of the most outstanding
The piety and mysticism that is in all his supreme court of the wave of piety. This article is until after the
Pointing to a modest environmental letters of the two causes poet tendency to piety and the amount of influence and their probable
The examined funds and God. "and the difference between the concepts and issues heralds the two
Poet and also chairman of the Islamic thought and style and style of the two would signify the comparative study. Influence
Islamic culture in particular the Koran and Hadith both in content and you AghGhala white forms the two prominent poet Maya
It is. Poetry private brothel contained within the substance of a certain that the Persian poetry piety cumulative effect.
These themes are essentially religious, are mainly to the death and cruelty and fickleness and suffering of the individual and social
And the world are seeking.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Asceticl
  • poetry
  • Attar
  • neishabori
 
1- قرآن کریم
2- نهج البلاغه، (1385)، ترجمه محمد دشتی، قم: پردیسان.
3- ابن منظور، محمد بن مکرم، (1924)، أخبار أبی نواس، تصحیح عباس شربینی، قاهره: دار المعارف.
4- ابوالعتاهیه، اسماعیل بن قاسم، (2004)، دیوان، تصحیح و شرح مجید طراد ، چاپ اول ، بیروت : دارالکتاب العربی .
5- اصفهانی، ابوالفرج ، (1984) ، الأغانی ، دار إحیاء التراث العربی .
6- حرّانی، ابو محمد حسن بن علی، (1376)، تحف العقول عن آل الرسول، تصحیح علی اکبر غفاری، تهران : مکتبة الصدوق.
7- خطیب بغدادی، احمد بن علی، (1349)، تاریخ بغداد، بیروت : دار الکتاب العربی.
8- سجادی، سید جعفر، (1379)، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، چاپ سوم، تهران : آگه.
9- ضیف، شوقی، (1973)، العصر العباسی الأول، قاهره : دار المعارف.
10- عطار نیشابوری، فرید الدین، (1374)، دیوان، تصحیح تقی تفضلی، چاپ هشتم، تهران : علمی فرهنگی.
11- ......................، (1387)، اسرار نامه، تصحیح محمد رضا شفیعی کدکنی ، تهران  سخن ، چاپ سوم .
12- ......................، (1388)،  الهی نامه، تصحیح محمد رضا شفیعی کدکنی، تهران  سخن ، چاپ پنجم .
13- ......................، (1389)، مختار نامه، تصحیح محمد رضا شفیعی کدکنی، چاپ سوم، تهران: سخن .
14- علیان، احمد محمد،  (1991)، ابوالعتاهیه حیاته و أغراضه الشعریة، چاپ اول، بیروت: دارالکتب العلمیة .
15- غزالی، محمد بن محمد، (1375)، کیمیای سعادت، تصحیح حسین خدیو جم، تهران: علمی فرهنگی .
16- فاخوری، حنا، (1388)، تاریخ الأدب العربی، چاپ هشتم، تهران: طوس .
17- فروزانفر، بدیع الزمان، (1354)، احادیث مثنوی، چاپ سوم، تهران: امیر کبیر .
18- موسوی سیر جانی، سهیلا، (1385)، « فقر و غنا»، مجله زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، سال اول، شماره 3.