واکاوی ویژگی‌های ادبیات عامیانه در رمان‌های «طیور ایلول» اثر املی نصرالله و «کلیدر» اثر محمود دولت‌آبادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد پارس آباد مغان، دانشگاه آزاد اسلامی، پارس آباد، ایران.

2 استادیار گروه معارف اسلامی، واحد پارس آباد مغان، دانشگاه آزاد اسلامی، پارس آباد مغان، ایران.

10.22034/jmzf.2022.305112.1088

چکیده

ادبیات داستانی شاخه‌های گسترده‌ای دارد که از‌جمله آن‌ها ادبیات داستانی عامیانه یا فولکلوریک است. رمان‌های «طیور ایلول» نوشتۀ املی نصرالله و «کلیدر» اثر محمود دولت‌آبادی به‌عنوان رمانی عامیانه و روستایی قلمداد می‌شوند که در این جستار از منظر ادبیات عربی و فارسی بررسی می‌شود. در این پژوهش نشانه‌هایی که به کمک آن می‌توان یک رمان را عامیانه و روستایی دانست، آورده شده است و هدف این است که بررسی شود کدام نشانه‌ها در این دو رمان بسامد بالایی دارد و این‌که این دو رمان در این نشانه‌ها چه وجه اشتراکی باهم دارند؟ مکتب منتخب یک نویسنده را می‌توان از مضامین به کار گرفته‌شده در آثارش دریافت. مکتب تطبیقی در این مقاله مکتب فرانسوی است. ازاین‌رو برای آشنایی با دید و رویکرد دو نویسندۀ مذکور، آثارشان به‌اختصار بررسی شده و مؤلفه‌های ادبیات عامیانه و مقایسۀ آن در دو رمان مذکور در چند بخش مجزا بررسی و شرح شده است. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی، با مد نظر قرار دادن مکتب و مضامین به کار گرفته‌شده در دو اثر مذکور، نوع شخصیت‌آفرینی و شخصیت‌پردازی و طرز بیان شخصیت‌ها در دو داستان، روش به کاربستن وصف از روستا و محیط روستایی و پیرامون آن را بررسی و مقایسه کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the characteristics of folk literature in the novels "Toyor Eylul" by Emily Nasrollah and "Kelidar" by Mahmoud Dolatabadi

نویسندگان [English]

  • Fazel Abbaszadeh 1
  • vadood valizadehsareban 2
1 Faculty member of Persian litterateur
2 Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Parsabad Moghan Branch, Islamic Azad University, Parsabad Moghan, Iran.
چکیده [English]

Fiction literature has wide branches, among which is folk or folk fiction. The novels "Toyor Eylul" written by Emily Nasrollah and "Kelidar" by Mahmoud Dolatabadi are considered as folk and rural novels, which are analyzed in this essay from the perspective of Arabic and Persian literature. In this research, the signs that can be used to consider a novel as folk and rural have been given and the goal is to check which signs have a high frequency in these two novels and what do these two novels have in common in these signs? The selected school of an author can be understood from the themes used in his works. The comparative doctrine in this article is the French doctrine. Therefore, in order to get familiar with the vision and approach of the two mentioned authors, their works have been briefly examined and the components of folk literature and its comparison in the two mentioned novels have been examined and described in several separate sections. This research is a descriptive and analytical method, considering the doctrine and the themes used in the two mentioned works, the type of character creation and characterization and the way the characters are expressed in the two stories, the method of using the description of the village and the environment has investigated and compared.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: folk literature
  • Toyor Eylul
  • Kelidar
  • Emily Nasrollah
  • Mahmoud Dolatabadi
  1. کتاب‌شناسی

    کتاب

    1. اصغری، جواد (1386)، رهیافتی نو بر ترجمه از زبان عربی، تهران: جهاد دانشگاهی.
    2. بهارلو، محمد (1369)، کلیدر سرگذشت نسل تمام‌شده، تهران: نگاه.
    3. تئودور، آدرنو (1330)، بوطیقای نو، تهران: آرست.
    4. الحاوی، ایلیا (1998)، الرمنسیة فی الشعر الغربی العربی، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
    5. حجازی، علی (2004)، القصة القصیرة فی لبنان، بیروت: دارالمؤلف.
    6. حجازی، علی (2006)، الامثال الشعبیة، بیروت: دارالکتب الحدیثة.
    7. دهخدا، علی‌اکبر (1345)، لغت‌نامه، تهران: دانشگاه تهران.
    8. دولت‌آبادی، محمود (1368)، کلیدر، تهران: عصر معاصر.
    9. دیاب، عزالدین (2010)، التحلیل النثر و بولوجی للأدب العربی، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
    10. رحیمیان، هرمز (1390)، آشنایی با ادبیات معاصر ایران، تهران: پیام نور.
    11. روشنفکر، اکرم (1386)، ادبیات زنان در لبنان با تکیه بر آثار املی نصرالله، تهران: دانشگاه تهران.
    12. زرین‌کوب، عبدالحسین (1374)، آشنایی با نقد ادبی، تهران: سخن.
    13. الشیبی، مصطفی (2009)، الادب الشعبی مفهومه و خصائصه، بیروت: دارالعلم.
    14. طنوس، جان‌نعوم (2002)، قراءة نفسیة فی ادب املی نصرالله، قاهره: مکتبة دار العربیة للکتاب.
    15. عبدالله، محمدحسن (1989)، الریف فی روایة العربیة، کویت: عالم المعرفة.
    16. محجوب، محمد‌جعفر (1382)، ادبیات عامیانه ایران، تهران: چشمه.
    17. میرعابدینی، حسین (1386)، صدسال داستان‌نویسی ایران، ج 1، تهران: چشمه.
    18. نصرالله، املی (1991)، طیور ایلول، بیروت: نوفل.
    19. یوسفی، غلامحسین (1368)، بحثی در شرح و احوال و روزگار شعرا، تهران: علمی.

    مقالهها

    1. روشنفکر، اکرم (1392)، «ویژگیهای داستان روستایی در آثار املی نصرالله»، شمارۀ 11، لسان مبین (پژوهش ادب عربی).
    2. کریمی‌پناه، ملیحه و رادفر بوالقاسم (1387)، «بررسی و تحلیل موضوعات وصفی کلیدر»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شمارۀ 1.
    3. نصیحت، ناهید و میرزایی، فرامرز (1391)، «شیوه‌های روایت گفته‌های داستانی در آثار املی نصرالله»، مجلۀ ادب عربی دانشگاه تهران، شمارۀ 4.