روایت‌شناسی داستان‌های معاصر بر اساس الگوی روایت‌گری سیمپسون (با نگاهی به آثار جلال آل ‌احمد، غلامحسین ساعدی و محمود دولت‌آبادی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.(نویسنده مسئول)

چکیده

این مقاله، بر اساس مدل پیشنهادی سیمپسون 1993 م. به واکاوی دیدگاه روایت‌گری در داستان‌های سه نویسندۀ معاصر پرداخته است ـ که در این الگو، روایت و زاویۀ دید از دیدگاه زبان‌شناختی بررسی می‌شود. او چهار دیدگاه اصلی زمانی، مکانی، روان‌شناختی و ایدئولوژیکی را مطرح کرده است و با تحلیل موضع راوی، به دیدگاه ایدئولوژیکی نویسنده می‌پردازد. این پژوهش سعی دارد به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از الگوی مورد نظر و تطبیق آن با سه داستان از سه نویسندۀ مورد نظر، اندازه و شیوۀ استفادۀ این نویسندگان از هر‌‌یک از این دیدگاه‌ها، جایگاه راوی و نقش او را در پیشبرد داستان‌ها و درنهایت، دیدگاه ایدئولوژیکی آن‌ها را در داستان مشخص کند. در این پژوهش، داده‌ها بر مبنای ابزارهای مطرح‌شده در نظریۀ سیمپسون ارزیابی می‌شود. راوی در داستان آل احمد، از نوع اول‌شخص و در داستان‌های ساعدی و دولت‌آبادی، از نوع سوم شخص بازتابگر است که افکار و احساسات درونی شخصیت اول داستان را شرح می‌دهد. وجهیت غالب در داستان‌ها مثبت است که نشان از دیدگاه مطمئن راوی دربارۀ موضوعات داستان است. در قسمتی از داستان دولت‌آبادی شاهد وجهیت منفی هستیم که ابهام و تردید راوی را نشان می‌دهد. بررسی این سه داستان از سه نویسنده ـ که دغدغه‌های فرمی و محتوایی متفاوت و مختلفی را در عرصۀ نویسندگی دارند ـ می‌تواند تفاوت‌های سبک نویسندگان را بر مبنای تحلیل شیوه‌های روایی آن‌ها نشان دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Narrative Research of Contemporary Stories Based on Simson’s Narrative Model (with a View on Jalal Al-e-Ahmad, Gholam-Hossein Sa’edi and Mahmoud Dowlatabadi’ Books)

نویسندگان [English]

  • samaneh pasbanvatan 1
  • fatemeh heydari 2
1 PhD Student in Persian Language and Literature, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
2 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran. (Corresponding Author).
چکیده [English]

This article has analyzed narrative views in three contemporary writers’ stories based on the Simpson’s suggestive model (1993) in which narration and viewpoint is investigated regarding linguistics. He has offered four main views of time, place, psychology and ideology, and mentions ideological perspective of the writer through an analysis of narrative position. This study has been done via a descriptive-analytical approach using the aforementioned model. It intends to adapt the model with the three works from these three writers and specify the extent and how the writers use these views, narrative position and their roles in developing the stories and ultimately highlight their ideological perspectives in the story. In this study, the data are assessed based on defined measurements in Simpson’s theory. The narrator in Al-e-Ahmad’s story is the first person and in Sa’edi and DowlatAbadi’s stories is the third reflective person who explains internal thoughts and emotions of the main characters in the story. The dominant modality is positive in the stories that shows certain perspectives of the narrator regarding issues of the story. In a chapter of Dowlatabadi’s story, we witness a negative modality which shows his obscurity and doubt. Investigating the three stories from these three writers which have followed various form and content concerns, can detect writers’ different styles based on their narrative style analysis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative Research
  • Simpson’s model
  • Jalal Al-e- Ahmad
  • Gholam-Hossein Sa’edi
  • Mahmood Dowlatabadi
  1. کتاب‌شناسی

    کتاب‌ها

    1. آقاگل‌زاده، فردوس (1387)، تحلیل گفتمان انتقادی تکوین گفتمان در زبان‌شناسی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
    2. آل احمد، جلال (1386)، پنج داستان، تهران: مجید.
    3. دولت‌آبادی، محمود (1393)، ادبار و آیینه، تهران: نگاه.
    4. ساعدی، غلامحسین (1393)، آشفته‌حالان بیدار بخت، تهران: نگاه.
    5. 5. کوری، گریگوری (1390)، روایت‌ها و راوی‌ها، ترجمۀ م. شهبا، تهران: نشر مینوی خرد.
    6. 6. مرادی، لیلا (1389)، بررسی ده داستان مثنوی مولوی بر اساس دیدگاه روایتگری سیمپسون، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس.
    7. می، درونت (1381)، پروست، ترجمۀ ف. طاهری، تهران: طرح نو.

    مقاله‌ها

    1. حسن‌لی، جوشکی (1390)، «بررسی کارکرد راوی و شیوۀ روایت‌گری در رمان هم‌نوایی شبانه ارکستر چوب‌ها»، مجلة ادب‌پژوهی، سال 4، ش 12، صص 52-31.
    2. صلاح‌الدین، مرادی (1391)، «کارکرد راوی در شیوۀ روایتگری رمان پایداری، مورد کاوی رمان رجال فی ‌الشمس اثر غسان کنفانی»، نشریة ادبیات پایداری، سال 3، شمارۀ 5-6، صص 259-296.
    3. Simpson, P. (1993).Language, Ideology and Point of View. Londan: Routled.