مقایسۀ اسامی خاص باب «بومان و زاغان» در پنچاتنترا، کلیله‌ودمنه، داستان‌های بیدپای، انوارسهیلی و عیاردانش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خرم آباد، خرم آباد، ایران.

5/jshd.2020.192974.1032

چکیده

کلیله­ودمنه از جمله­ متون تعلیمی است که از زمان ترجمه شدن آن به زبان فارسی مورد توجّه بسیاری از پژوهشگران و محقّقان قرار گرفته­است. ترجمه­ها و تحریر­هایی که در طول زمان­های متفاوت و به زبان­های مختلف بر روی آن صورت گرفته است، باعث شده که مترجمان آن­ها بر حسب ذوق و سلیقۀ خود تصرف­هایی در آن به وجود آورند؛ بنابراین چه به لحاظ محتوا و چه به لحاظ ساختار تفاوت­هایی باهم پیدا کرده­اند. یکی از وجوه این تفاوت­ها، اسامی خاص به کار رفته در حکایت­های این کتاب است. در این پژوهش اسامی خاص به کار رفته در باب «بومان و زاغان» در کتاب­های پنچاتنترا، کلیله­ودمنه، داستان­های بیدپای، انوارسهیلی و عیاردانش بررسی شده است. در این میان کتاب­ پنچاتنترا که منشأ اصلی هندی کتاب­های دیگر به شمار می­رود، مبنا قرار گرفته، اسامی خاص به کار رفته در دیگر کتاب­ها با آن مقایسه شده است. نتایج پژوهش نشان از آن دارد که در این کتاب‌ها هفده مورد اسم خاص به کار رفته است که بیش­ترین کاربرد آن در کتاب پنچاتنترا و بیش­ترین تغییرات مربوط به کتاب­های انوارسهیلی و عیاردانش است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparative study of proper nouns regarding “Booman-o-Zaghan” in Panchatantra, Kalileh va Dmneh, Bidpai Tales, Anvar Soheili and Ayyar Danesh

نویسنده [English]

  • somaye hadadiyan
Graduate of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Khorramabad Branch, Khorramabad, Iran.
چکیده [English]

One of the educational texts that has attracted scholars and researchers’ attention since its translation to Persian is Kalileh va Dmeneh. Over time, the translations and interpretations in different languages on these books have been influenced by the translators’ personal perspectives. Thus, there are differences in terms of both content and structure. One of these differences is proper nouns used in the stories of this book. In the present study, I have discussed proper nouns regarding “Booman-o-Zaghan” in Panchatantra, Kalileh va Dmneh, Bidpai Tales, Anvar Soheili and Ayyar Danesh. Among all, Panchatantra is considered as the main Indian source and proper nouns used in the other books are compared with it. The findings showed seventeen proper nouns used in these books among which the most are used in Panchatantra and the most differences are related to Anvar Soheili and Ayyar Danesh.

کلیدواژه‌ها [English]

  • proper nouns
  • Panchatantra
  • Kalileh va Dmneh
  • Bidpai Tales
  • Anvar Soheili
  • Ayyar Danesh

مراجع

کتابشناسی
1- آبرامز، مایر هوارد، (1387)، فرهنگتوصیفیاصطلاحاتادبی، ترجمۀ سعید سبزیان، چاپ اول، تهران: رهنما.
2- استرآبادی، میرزا مهدی خان، (1387)، دُرّۀنادره، گردآورنده: سیّد جعفر شهیدی، چاپ سوم، تهران: علمی و فرهنگی.
3- البخاری، محمّد ابن­ عبدالله، (1369)،داستان­های بیدپای، تصحیح پرویز خانلری و محمّد روشن، چاپ دوم، تهران: خوارزمی.
4- پورنامداریان، تقی، (1375)، رمزوداستان­هایرمزیدرادبفارسی، چاپ سوم،  تهران: علمی و فرهنگی.
5- حیدری، علی، (1386)، «بررسی بعضی اختلاف­های کلیله­ودمنه نصرالله منشی با ترجمة عربی ابن مقفع و داستان­های بیدپای و پنچاکیانه»، فصلنامۀ علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهراء، تهران، سال 17 و 18، شماره 68 و69، صص 45-61.
6- دکنی، ابوالفضل، (1377)،عیاردانش، گردآورنده: سیّد ناصر هاشم­زاده، چاپ اول، تهران: انتشارات حوزه هنری.
7- رستگار فسایی، منصور، (1394)، انواعنثرفارسی، چاپ پنجم، تهران: سمت.
8- شمیسا، سیروس، (1394)، انواع ادبی، چاپ پنجم، تهران: میترا.
9- ...............................، (1385)، بیان، چاپ اول، تهران: میترا.
10- ...............................، (1387)، سبک­شناسی، چاپ سوم، تهران: میترا.
11- شیکهر، ایندو، (1385)، پنچاتنترا، چاپ دوم، تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
12- محجوب، محمّد جعفر، (1349)، دربارة کلیله­ودمنه، چاپ دوم، تهران:خوارزمی.
13- مشکور، محمّد جواد، (1341)، «مقایسه اجمالی پنچتنترا با ترجمه­های سریانی و عربی و پارسی»، نشریه یغما، تهران، شماره 166، اردیبهشت، صص 81- 89.
14- نصر­الله منشی، ابوالمعالی، (1381)، کلیله­ودمنه، تصحیح مجتبی مینوی طهرانی، چاپ بیست و دوم، تهران: امیرکبیر.
15- واعظ کاشفی بیهقی، کمال‌الدّین حسین، (1388)، انوارسهیلی، تصحیح دکتر محمّد روشن، چاپ اول، تهران: صدای معاصر

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 06 دی 1398
  • تاریخ پذیرش: 25 فروردین 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار